Asgari ücret toplumun bir kısmı tarafından alınsa da işçi ve işverenler için yaşam standartlarını belirleyen ana faktörlerden birisi. Çalışan kesimin alım gücünü yükseltmek için yılda iki defa güncellenen asgari ücret, ‘enflasyonu azdırıyor’ denilerek yılda tek sefer zamlanmaya başladı.
Ekonomistler ise enflasyonun artmasında asgari ücret zammının payının oldukça düşük olduğunu, yapılması gerekenin kamunun her alanında tasarruf ve üretim yapmak olduğunu sık sık dile getiriyor.
Daha ceplere girmeden dolar ve her şeye yapılan zamlar sonucunda erimeye başlayan asgari ücret için iktidar medyasının yazarından ‘güncelleme’ yorumu geldi.
Türkiye gazetesinden İsa Karakaş, asgari ücretlilerin maaşlarında Temmuz ayında mutlaka zam yapılması gerektiğini kalem kalem açıklayarak ifade etti.
TÜİK rakamlarının dahi gerisinde kalan asgari ücret ‘açlık sınırının bile altında’ ifadelerini kullanan Karakaş, yazısında şu sözleri kullandı:
“Geçen sene en çok asgari ücretliler mağdur oldu. Keza 2024 yılında memurlara, kamu işçilerine ve tüm emeklilerin maaşlarına güncelleme yapılırken yüksek enflasyon rakamlarına rağmen bir tek asgari ücretlilere güncelleme yapılmamıştır.
Üstelik TÜİK’e göre 2024 yılı enflasyonu %44,38 olmasına karşın 2025 yılı için asgari ücrete bu rakamın çok gerisinde sadece %30 oranında güncelleme yapılmıştır.
Bu durumda asgari ücretliler resmî verilerle %14,38 oranında gerçekleşen enflasyonun altında güncellemeyle karşı karşıya kaldılar.
Böylece asgari ücret 2024 yılında net 17.002 TL iken 2025 yılında beklentilerin çok altında sadece 22.104,67 TL’ye çıkarılmıştır.
Yeni asgari ücret, işçilerin cebine henüz girmemişken a’dan z’ye kamu ve özel sektör zamlarıyla mum gibi eridi. 2024 yılındaki satın alma gücünün de altında kaldı.
GEÇMİŞTE NELER YAPILMIŞTI?
Asgari ücrete ilişkin son 23 yıllık dönemlere bakıldığında yüksek enflasyona bağlı olarak 2000-2002 yılları arasında her yıl 4 kez belirlenip zamlandığı, 2003 yılında 3 kez, 2004 yılı ve müteakip yıllarda 2015 yılına kadar her yıl 2 kez belirlenip zamlandığı görülmektedir.
2016 yılından 2022 yılına kadar olan dönemde ise enflasyonun önceki dönemlere göre nispeten daha düşük olması dolayısıyla her yıl sadece bir kez aralık ayında belirlenip güncellenmiştir. 2022 ve 2023 yıllarında yüksek enflasyonun oluşturduğu tahribata binaen her yıl iki kez belirlenmiştir.
2024 yılında da enflasyonun çok yüksek olmasına rağmen beklenen ara zam gerçekleşmemiştir. Böyle olunca gelir dağılımındaki adaletsizlik içinden çıkılması zor hâle gelmiştir.
“ARA ZAM KAÇINILMAZDIR”
Diğer yandan asgari ücretin enflasyonu azdırdığı yönündeki iddiaların da yersiz olduğu 2024 yılı enflasyon rakamlarıyla teyit edilmiştir. Keza asgari ücretliler istese bile zaruri ihtiyaçlarının ötesinde bir gram fazla satın alma gücüne sahip bulunmamaktadır.
Bu bağlamda son yıllarda gittikçe bozulan gelir dağılımına bağlı olarak asgari ücretliler aleyhine ortaya çıkan yüksek gelir eşitsizlikleri ve fakirleşme ile ekonomik dengelerin korunması da dikkate alındığında asgari ücrete ara zam yapılması kaçınılmazdır.
